8 մարտը` Կանանց միջազգային տօն։

8 մարտ 1857-ին Միացեալ Նահանգներու Նիւ Եորք քաղաքին մէջ հիւսուածեղէնի եւ կարի մարզին մէջ աշխատող հազարաւոր կին բանուորներ բազմամարդ ցոյցերու մասնակցեցան` պահանջելով տղոց հետ աշխատավարձի հաւասարութիւն եւ 16 ժամուան աշխատանքային օրուան կրճատում` 10 ժամուան: Ամերիկեան բանակը ճնշումով եւ փամփուշտով հակադարձեց կին բանուորներու այս ընդվզումին. 129 հոգի զոհուեցան, հարիւրաւորներ ձերբակալուեցան… Ճիշդ տասնեակ մը տարիներ վերջ Շիքակոյի մէջ եղածին պէս, երբ բանուորներու ընդվզումին բռնի ուժով ճնշումը նախանշեց Աշխատաւորներու հետ համերաշխութեան միջազգային օրուան նշումին սկիզբը:
Սակայն, հակառակ անոր որ 8 մարտ 1857-ի դէպքերը նախակարապետն էին աշխատաւորական պայքարներու ծաւալումին եւ կիներու իրաւունքներուն համար պայքարին, այսուհանդերձ, այդ թուականը միշտ ալ մնաց մոռացութեան փոշիներուն մէջ: Աւելի ճիշդը` մոռցուած պահեցին: Այսօր ալ կարգ մը պատմաբաններ կ՛ըսեն, որ ատիկա լոկ առասպել է, այդպիսի բան տեղի չէ ունեցած պատմութեան մէջ եւ այդ թուականի դէպքերը հնարուած են միջազգային ընկերվարական քարոզչութեան ծառայեցուելու համար: Սակայն փաստը կը մնայ այն, որ, հակառակ մոռացութեան մատնելու բոլոր փորձերուն, 8 մարտը ինքզինք հաստատեց իբրեւ կիներու իրաւունքներուն համար պայքարի միջազգային օր: Փաստ կը մնայ նաեւ այն, որ, հակառակ այս օրը պաշտօնապէս հաստատելու համար ընկերվարական մտքին թափած մեծ ճիգերուն, այսուհանդերձ, անիկա ընկերվարական մենաշնորհ չէ, այլ կը պատկանի համայն մարդկութեան:
Քաղուած` Ժաք Յ Յակոբեանի յօդուածէն